Looking forward. Een review van ‘10 miljard monden’, publicatie Wageningen University.

10 miljard monden. In 2050 zullen we zoveel monden moeten voeden. Tegelijkertijd staan we voor zeer grote uitdagingen wat betreft milieu, klimaat en gezondheid. Hoe gaan we dat doen? Wie daarover meer wil weten moet absoluut dit boek lezen.

Wat heb ik zoal geleerd? Dat er nog veel is dat we kunnen doen. Verschuiven van lineaire naar circulaire productiesystemen bijvoorbeeld, of duurzamer gebruik maken van de kracht van de natuur zelf. Het opzetten van andere ketens. Technologische innovaties, zowel op het niveau van de planten zelf als op gebied van data. Van boerendata naar databoeren, daar is de blockchain weer! Wat dan met de rol van de consument, de politiek, de lokale producenten, de grote bedrijven, de manieren om voeding te transporteren, de doorwerking van het kolonialisme, het vrouwelijk ondernemerschap, de rol van jongeren… We hebben transitie nodig, en wel een systemische. Maar tegelijkertijd is er géén eenduidig antwoord. Het is niet absoluut dit of dat, het is en, en, en. Dat alles samen is werkelijk overdonderend. Hoe beginnen we daaraan? Het briljante van dit boek is dat het niet alleen de complexiteit van de uitdaging schetst, maar dat het richtingen aanbiedt voor de oplossingen. Meervoudig, meerstemmig, maar doenbaar. Meer nog: transitie is al volop bezig. En dat is nodig, want tegelijkertijd verandert de context waarin we de oplossingen zoeken voortdurend.

De gedachte die bovenal bij mij blijft hangen is: wat voor soort mensen hebben we nodig om van dit alles werk te maken? Ook hier is het antwoord: meer dan één. We hebben mensen nodig die inzicht hebben in tradities, experts in innovatie, gourmands, winkeliers, boeren én bedrijven, sociaal geëngageerde verbinders, goede luisteraars en nog betere verstaanders. Het moeten mensen zijn die beseffen dat small wins belangrijk zijn en die ervan houden om oplossingen zoeken voor schijnbaar onoplosbare problemen. En bovenal mensen die willen samenwerken, lokaal, nationaal en mondiaal. Wat blijft hangen na de laatste pagina is het geloof dat we erin kunnen slagen om de hele wereld te voeden op een gezonde en duurzame manier. Waw, wat een heerlijk boek was dit! Topwerk